Nội thất nhà thờ tộc hay nhà thờ tổ tiên là một phần rất cần thiết không thể thiếu của nhà thờ, việc design sắp đặt nội thất đồ thờ trong nhà thờ họ đc xem trọng hàng đầu tạo cho khoảng không bên trong nhà thờ họ vẻ uy nghi, tôn kính, nhưng việc sắp đặt sao cho đúng với lề lối lại là điều không phải ai ai cũng nắm rõ. sau đây chúng tôi xin nêu các hạng mục nội thất của một nhà thờ họ đặc trưng:
Bố trí vị trí chính giữa
Lớp ngoài
Bàn thờ tổ được chạm hoa văn cầu kỳ, tỷ mỷ thường đc làm bằng bàn thờ ô xa, bàn thờ chấp tải, bàn thờ án gian, sập thờ chân quỳ…kích thước của bàn thờ này thường làm 2m17 (hoặc dài 1m97) rộng 1m07 or 87cm, cao 1m27. Trên mặt bàn thờ tổ bài trí bộ đồ thờ tam sự, ngũ sự, mâm bồng, ống hương, đài nến, bát hương, đỉnh đồng…
Lớp trong
Thường làm bàn thờ án hành hay gọi là bàn hành đc tối giản hoa văn do đặt phía trong, kích thước làm dài bằng bàn thờ tổ bên ngoài nhưng cao hơn khoảng 20 cm dùng để đặt ngai thờ, khám thờ & bài vị thờ thủy tổ.
Hoành phi câu đối
Hoành phi, bức đại tự hay cuốn thư đc treo trịnh trọng của trên cao phía giữa gian thờ tổ, đôi câu đối đc treo ở hai cột phía trước bàn thờ và treo bên trong sát tường phía 2 bên của bàn thờ. Mỗi bức hoành phi – câu đối được lưu truyền qua các thế hệ có ý nghĩa riêng mang nội dung ca tụng công đức của tổ tiên, tỏ lòng kính trọng của con cháu đến cội nguồn, nơi sinh thành. Hoành phi – câu đối thường được làm từ loại gỗ tốt, bền & có hương thơm bỗng nhiên như gỗ Dổi, gỗ Mít, gỗ Vàng tâm đc sơn son thếp vàng, thếp bạc.
Xin lưu ý: Hoành phi câu đối từ đường hay nhà thờ tổ tiên khác biệt rất cần thiết đối với việc thờ cúng tổ tiên trong họ, nó biểu hiện các giá trị văn hóa và tư tưởng của dòng tộc. Do đó việc lấy chữ và nghĩa để thờ cúng là khác biệt cần thiết, không nên tùy tiện.
Cửa võng & Thiều châu
Cửa võng thờ hoặc thiều chầu thờ (cửa khám) thường được chạm hoa văn cầu kỳ tinh xảo treo giữa hai cây cột và dưới hoành phi của gian thờ.
Ngoài ra tại gian thờ chính của từ đường rất có thể bài trí thêm đôi hạc thờ or nếu có tổ tiên làm quan trong triều đình thì có thể bày bộ bát bửu chấp kích đặt phía trước bàn thờ tổ.
Gian thờ phụ hai bên
Hai gian thờ phụ (bên tả & hữu của nhà thờ họ) thông thường 1 bên gian thờ sẽ lập ban thờ thần linh, thổ địa hay thờ bà cô, ông mãnh & 1 bên lập ban thờ cho nhà trưởng or ban thờ bà mẹ Việt Nam anh hùng… do các member trong dòng họ quyết định. Bàn thờ 2 bên gian thờ này cũng đc chạm hoa văn nhưng thường làm nhỏ ban thờ tổ ở chính giữa là dài 1m97 (hoặc dài 1m75) rộng 87cm (hoặc rộng 97cm) cao 1m07 (hoặc cao 1m17). Gian thờ phụ cũng được treo hoành phi, cửa võng & bày các đồ thờ khác.