Khi thắp hương, lễ vật không cần cầu kỳ, mâm cao cỗ đầy nhưng cách xếp hoa quả thắp hương phải thật khoa học, gọn gàng, thuận mắt thì các bậc bề trên mới hiểu được lòng thành và độ cho gia đình. Bài viết dưới đây của Nhà Thờ Họ sẽ giúp quý bạn đọc hiểu hơn về các sắp xếp hoa quả khi thắp hương mời quý độc giả cùng theo dõi.
Vì sao cần hoa quả khi thắp hương
Trái cây được xem là sự kết tinh hoàn hảo của đất trời. Sau bao nhiêu ngày tháng chăm bón, dưới sự phụ trợ của thiên nhiên cây nảy chồi, phát triển, đơm hoa, kết trái. Những trái chín ngọt, mã sáng đẹp sẽ được dùng làm lễ vật để dâng cúng thần, phật, tổ tiên.
Do đó, từ xưa đến nay, hoa tươi và trái cây là những lễ vật không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên Việt. Dâng cúng hoa quả trong lúc thắp hương là biểu trưng cho lòng thành kính, sự biết ơn, quý trọng của người sống với người đã mất.
Đồng thời gửi gắm những hy vọng về một cuộc sống tốt đẹp, cầu mong mưa thuận gió hòa, một năm làm việc với nhiều may mắn, bình an. Với các bác nông dân thì mong thu hoạch được vụ mùa bội thu. Với công nhân, viên chức thì thăng tiến trong công việc, được trả lương xứng đáng với công sức bỏ ra.
Tuy nhiên, trong việc thờ cúng cũng sẽ có những điều cấm kỵ và cách sắp xếp đồ lễ mà không phải ai cũng biết tường tận, hoa quả thắp hương cũng không ngoại lệ. Mời các bạn tiếp tục tìm hiểu cách lựa chọn và sắp xếp hoa quả chuẩn nhất dưới đây.
Cách chọn hoa quả thắp hương
Trước khi tìm hiểu cách xếp hoa quả thắp hương đẹp và chuẩn theo từng vùng miền thì gia chủ cần biết được ý nghĩa của các loại hoa quả để từ đó biết cách lựa chọn cho đúng nhất.
Các loại quả thắp hương phổ biến nhất
Các loại quả thường được sử dụng phổ biến và ý nghĩa nhất để thắp hương gồm:
- Táo đỏ: Loại quả đầu tiên mà chắc hẳn ai cũng đã từng mua để làm lễ thắp hương và làm quả biếu đó là quả táo. Táo đỏ là loại quả tượng trưng cho tình yêu, may mắn, hòa hợp và những điều tốt lành. Với màu sắc tươi mới, bảo quản được lâu, do đó nó là loại quả không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại táo khác nhau như: táo envy New Zealand, Juliet organic Pháp, Ambrosia, rockit new zealand, táo giòn Trung Quốc…tất cả loại này đều có màu đỏ, mã đẹp, nhưng mỗi loại có vị và giá cả khác nhau. Tùy theo điều kiện kinh tế và sở thích mà gia chủ có thể lựa chọn xuất xứ cho phù hợp.
- Đu Đủ: là quả được bày trong mâm ngũ quả ngày tết của người dân Nam Bộ. Nó tượng trưng cho sự đầy đủ, ấm no, Khi chín có vỏ màu vàng đẹp mắt, khi kết hợp với các loại quả sung, mãng cầu, dừa, xoài… trên mâm bồng sẽ mang ý nghĩa cầu mong một năm mới may mắn vừa đủ, sung túc, no ấm.
- Bưởi: loại quả không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên ngày tết của người miền Bắc, nó có mùi thơm dịu, vỏ có màu xanh lục, khi hấp thụ đủ tinh hoa của đất trời sẽ chín và chuyển sang màu vàng. Hình dáng tròn đầy tượng trưng cho may mắn, hạnh phúc. Không chỉ vậy, trong tiếng Hán, “bưởi” phát âm giống như “con trai”. Do vậy, ngoài thờ tết, ngày lễ, giỗ chạp và mọi người thường bày bưởi để xin lộc về con cái tại chùa và điện thờ.
- Dưa hấu: Dưa hấu có ruột đỏ, hình thuôn dài, hoặc hình oval, hình tròn. Dù là hình gì thì nó cũng là loại quả tượng trưng cho sự may mắn, viên mãn và hoàn chỉnh
- Phật thủ: có hình dạng như bàn tay Phật ấm áp đang che chở, mang đến những điều tốt lành cho người thờ. Quả có màu vàng, mùi thơm nhẹ và thường được người dân thờ trên bàn thờ ngày tết.
- Thanh Long: Loại quả rất bổ dưỡng, vỏ màu đỏ hồng, ruột trắng hoặc ruột đỏ, có nhiều râu lộc. Người ta vẫn tin rằng thờ quả này sẽ mang đến nhiều tài lộc đến cho con cháu.
- Đào: được quan niệm như món ăn của thần tiên, ngụ ý cầu mong sức khỏe, sự dẻo dai, trường thọ…
- Còn rất nhiều các loại quả mang ý nghĩa tốt đẹp khác như: cam quýt, ổi, lê, nho, chuối, lựu…
Các loại hoa dùng để thắp hương
- Hoa mẫu đơn: loài hoa tượng trưng cho tình cảm gia đình ấm áp, yêu thương.
- Hoa lay ơn: là sự biết ơn đối với gia tiên, thần, phật.
- Hoa đồng tiền: Tượng trưng cho tiền tài, giàu có, sung túc
- Hoa Huệ: thường dùng thắp hương trong đám tang người mới mất
- Hoa cúc: tượng trưng cho sự lòng hiếu thảo, trường thọ và may mắn.
- Hoa hồng đỏ: mang ý nghĩa phú quý, may mắn,
- Hoa sen: tượng trưng cho sự thuần khiết, thanh cao, lương thiện, thường dùng thắp hương Phật, gia tiên.
- Một số loại hoa khác có thể lựa chọn để bày trên bàn thờ cúng: hoa loa kèn, hoa bưởi…
Các loại hoa quả không nên chọn
Quả có gai nhọn
Những loại quả trên thân có gai nhọn, vỏ sần sùi không tốt trong phong thủy. Chúng có thể làm ảnh hưởng tới tài lộc, hạnh phúc của gia chủ nếu sử dụng để thắp hương. Ví dụ như quả sầu riêng, mít…
Quả có hương quá nồng
Khu vực thờ cúng là nơi thiêng liêng nên lúc nào cũng phải thơm tho, sạch sẽ, thanh tịnh. Chính vì thế bạn hãy lựa chọn những trái cây có mùi thơm dịu nhẹ là hợp lý nhất. Không nên chọn các loại quả có mùi hương quá nồng như sầu riêng, mít vì nó lưu hương lâu gây cảm giác khó chịu, ám ảnh cả một ngày.
Hoa phong lan
Tuy hoa phong lan là biểu tượng cho sự sang trọng và cao quý. Tuy nhiên, nó không được xem là loại hoa dành cho thờ cúng. Bởi chữ cái tên của nó tương đồng với phong tình, phong lưu. Chính vì thế nó được cho là loại hoa không đứng đắn, không phù hợp để thờ cúng.
Hoa đại và hoa nhài
Mặc dù có màu trắng trang nhã và hương thơm nhưng nhiều người cho rằng hoa đại là nơi trú ngụ của ma quỷ. Còn hoa nhài tượng trưng cho nghịch cảnh, éo le. Bởi vậy, đây là những loại hoa không dùng để đặt lên bàn thờ gia tiên.
Cách xếp hoa quả thắp hương đẹp và phong thủy
Khi chọn được các loại hoa và quả phù hợp thì chúng ta bắt đầu tiến hành xếp hoa quả thắp hương theo các nguyên tắc và bước sau:
Nguyên tắc sắp hoa quả
Đặt hoa quả thắp hương trên bàn thờ theo nguyên tắc Đông bình – Tây quả. Bàn thờ trong văn hóa người Việt thường đặt quay mặt hướng ra phía nam, theo đó phía Tây (theo hướng từ cửa nhìn vào tức là bên tay trái bàn thờ) sẽ đặt đĩa quả; còn phía Đông (theo hướng cửa chính nhìn vào là bên bên tay phải bàn thờ) sẽ đặt hoa cúng.
Các bước thực hiện
Cách sắp xếp hoa quả trên bàn thờ gia tiên có 3 bát hương được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Trước tiên, bạn đặt quả đẹp nhất ở chính giữa mâm bồng và chia đều 3 ban như nhau không bên nào nhiều hơn hay ít hơn.
Bước 2: 3 quả còn lại đặt 3 hướng khác nhau, khoảng trống ở giữa sẽ đặt quả thứ 5 vào là hành đĩa ngũ quả.
Bước 3: Cuối cùng là gia chủ cài thêm tiền vàng hoặc tiền thật vào trong đĩa hoa quả sẽ tạo thành mâm lễ đầy đặn và đẹp mắt hơn. Hoa sẽ cắm lọ hoặc cho vào đĩa, đặt bên cạnh theo nguyên tắc chúng tôi đã chia sẻ ở trên.
Sắp xếp hoa quả thắp hương theo ba miền Bắc, Trung, Nam
Cách xếp hoa quả ở mỗi vùng miền Bắc – Trung – Nam thường có đôi chút khác nhau, chúng ta cùng tìm hiểu:
Cách xếp hoa quả thắp hương đẹp ở miền Bắc
Người miền Bắc rất chú trọng đến sự hòa hợp trong ngũ hành, do vậy khi thắp hương họ sẽ chọn 5 loại quả khác nhau với đủ 5 màu: Kim màu trắng, Hỏa màu đỏ, Thủy màu đen, Mộc màu xanh, Thổ màu vàng. Hoặc có thể chọn quả hợp với mệnh của chủ nhà để cúng tiến. Ngoài ra khi bày trí, người ta sẽ lựa chọn quả to đặt ở giữa, quả nhỏ đặt xung quanh tạo sự cân đối. Ví dụ nải chuối ở giữa, quả bưởi đặt phía trên chuối, xung quanh là táo, cam, ổi, lê, xoài, quất…
Tuy nhiên vào những ngày mùng 1 hôm rằm hay các ngày lễ bình thường khác đa phần họ chỉ mua từ 1 hoặc 3 loại quả để bày biện lên đĩa thắp hương. Cách bài trí chủ yếu cần cân đối hài hòa, phù hợp với hoàn cảnh không cần thiết phải máy móc, áp đặt các nguyên tắc, miễn sao thành tâm là được.
Cách bày, xếp hoa quả thắp hương đẹp ở miền Trung
Người miền Trung thường không quá câu nệ hình thức, họ rất đơn giản trong việc bày hoa quả thắp hương. Thường họ sẽ lựa các loại quả thắp hương theo mùa, mùa nào quả nấy, hoặc trong vườn có hoa gì, quả gì chín ngon trồng được sẽ đem thắp hương. Các loại quả người miền Trung thường chọn là chuối, thanh long, mãng cầu, táo, dứa, na…
Cách bày, xếp hoa quả thắp hương đẹp ở miền Nam
Mâm ngũ quả chủ yếu của người Miền Nam bao gồm ” Mãng Cầu, quả Sung, Quả Dừa, Quả Đu Đủ, Quả Xoài” Ý nghĩa của mâm hoa quả là Cầu Sung vừa đủ xài
Người miền Nam sắp xếp mâm ngũ quả theo quan niệm “Cầu – Dừa – Sung – Đủ – Xài” tức là quả mãng cầu, quả dừa, sung, đu đủ và xoài. Khác với miền Bắc và Trung, người miền Nam thường kiêng kị chuối, táo, quýt và cam…bởi họ nghĩ rằng thờ những quả đó công việc làm ăn sẽ không lên được, hay đổ bể, cam chịu vất vả.
Những lưu ý trong cách xếp lựa chọn hoa quả thắp hương
- Một nguyên tắc căn bản khi thờ cúng là chỉ sử dụng quả thắp hương theo số lẻ : 1,3,5,7,9. Bởi số lẻ là số dương mang ý nghĩa may mắn, tài lộc. Số chẵn là số âm tượng trưng cho sự xui xẻo, đen đủi.
- Nên mua những quả tươi và còn cuống và lá lộc, lá trên quả cũng nên là 1, 3 hoặc 5 lá. Có lá là có lộc.
- Chọn hoa tươi, màu sắc sắc hài hòa, không bị héo hay dập nát.
- Không chọn quả quá già hoặc chín nẫu. Vì hoa hay trái cây khi đã quá chín, quá già đều là biểu tượng cho sự tàn phai, nhanh héo úa, hư hỏng. Vì vậy, không nên bày trên bàn thờ sẽ thu hút ruồi muỗi, bọ tới làm ổ làm ô uế nơi thờ cúng.
- Không chọn các quả mọc sát đất vì mặt đất là nơi tồn tại của rất nhiều thứ ô uế như rác thải, phân bón,… Những loại quả mọc sát mặt đất sẽ có nguy cơ bị nhiễm phải những thứ này, mang đến cảm giác thiếu sạch sẽ. Chính vì vậy, bạn nên hạn chế dùng nó để thắp hương trên bàn thờ.
Trên đây là những thông tin liên quan đến sắp xếp hoa quả thắp hương đơn giản nhưng vẫn thể hiện được lòng thành của con cháu với gia tiên. Cảm ơn quý độc giả đã theo dõi bài viết của chúng tôi.