Bên cạnh bàn thờ, bài vị, bát hương…thì bạn dễ dàng có thể bắt gặp cuốn thư, hoành phi câu đối tại những nơi thờ cúng tâm linh như nhà thờ họ, đền, chùa. Vậy cuốn thư là gì? Ý nghĩa ra sao mà lại được sử dụng rộng rãi như vậy. Mời các bạn cùng nhà thờ họ tìm hiểu ngay sau đây.
Cuốn thư là gì?
Cuốn thư là vật dụng làm bằng tre, giấy… dùng để ghi chép lại sử sách thời phong kiến. Trong kiến trúc nhà thờ họ thì cuốn thư được hiểu là một bức trướng mô phỏng lại hình ảnh chiếu chỉ vua ban. Tuy nhiên chất liệu cũng như kiểu dáng thiết kế có phần đặc biệt, độc đáo, trạm khắc hoa văn cầu kỳ, tinh xảo hơn. Cuốn thư thường được treo trên bàn thờ và đặt phía trước cửa nhà thờ họ…, đóng vai trò như một bức bình phong che chắn.
Về bố cục của cuốn thư nhà thờ họ gồm một bên là bút, một bên là gươm (kiếm) tượng trưng cho tri thức và sức mạnh. Ở giữa là chữ Hán được khắc vô cùng tự nhiên giống như một cuốn thư thật, xung quanh kết hợp với nhiều họa tiết rồng phượng làm toát lên vẻ đẹp cổ kính uy nghiêm.
✅✅✅ Xem thêm: Cách treo hoành phi câu đối chuẩn nhất
Ý nghĩa của cuốn thư trong văn hóa thờ cúng
Trong văn hóa tâm linh của người Việt, cuốn thư không chỉ là vật trang trí mà nó được xem như một bức bình phong ngăn chặn các loại tà khí xâm nhập vào gia đình và những nơi tâm linh như nhà thờ, từ đường. Do đó, khi thiết kế nội thất nhà thờ họ gia chủ không thể bỏ qua vật dụng này.
Không những thế, hình ảnh cuốn thư còn luôn được gắn liền với bút và kiếm. Hình ảnh này không chỉ mang lại nét đẹp truyền thống mà nó còn tượng trưng cho kiến thức và sức mạnh, giúp ngăn chặn tà khí, làm thanh tịnh không gian thờ cúng, rất tốt cho phong thủy nhà thờ họ.
Đặc biệt là biểu tượng song long chầu nguyệt thường được sử dụng trên cuốn thư còn thể hiện cho âm dương hài hòa, may mắn tốt đẹp. Các dòng chữ Hán nôm khắc trên cuốn thư đều là những lời răn dạy thâm thúy của ông cha ta tới con cháu và cũng thể hiện đức tính tốt đẹp của người Việt
Các chữ khắc trên cuốn thư
Trên cuốn thư khắc chữ gì?
Dưới đây là những chữ thường được khắc trên cuốn, tuy ngắn gọn nhưng vô cùng súc tích chứa đựng ý nghĩa thâm sâu, mời các bạn cùng tham khảo
- Đức Lưu Quang : Có ý nghĩa là mỗi người sinh ra trên thế gian này dù trong hoàn cảnh và công việc nào thì cũng nên giữ được đạo đức tốt đẹp, vì đạo đức tốt sẽ sáng mãi theo thời gian.
- Phúc Tổ Đường: Nghĩa là mỗi người trong chúng ta cần đặt cao tấm lòng hiếu thảo, phụng sự tổ tiên, hiếu kính ông bà cha mẹ
- Phúc Mãn Đường: nghĩa là phúc đầy nhà
- Thiện Tối Lạc : Tức là làm điều thiện sẽ đem lại niềm vui
- Phúc Lộc Thọ: Mong con điều lành, con cái mạnh khỏe, gia đình thịnh vượng, sống lâu trăm tuổi.
- Phụng Gia Tiên: Thờ phụng gia đình tổ tiên
- Mộc – Bản – Thủy – Nguyên: tức là cây có gốc, nước có nguồn. Sử dụng 4 từ này là ông bà ta muốn nhắc nhở con cháu đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.
- Quang – Tiền – Thùy – Hậu: Mang ý nghĩa vô cùng sâu sắc là gương sáng đời trước để phúc đời sau. Điều này đã thể hiện được mối liên hệ khăng khít giữa tổ tiên và con cháu. Do đó, dân gian thường có câu “lấy vợ xem tông, lấy chồng xem giống”.
- Tổ củng – Tôn bồn: nghĩa là tổ tiên gây dựng con cháu đắp bồi, ý muốn dặn dạy con cháu phải noi gương tốt từ những người đi trước để tiếp tục phát triển.
✅✅✅ Xem thêm: Kinh nghiệm chọn câu đối bằng đồng
Chất liệu làm cuốn thư
Cuốn thư chất liệu bằng gỗ sơn son thiếp vàng
Cuốn thư hay bình phong ngày nay được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như: cuốn thư đá, cuốn thư bằng đồng, cuốn thư gỗ sơn son thiếc vàng…. Mỗi loại lại có những ưu điểm khác nhau và được sử dụng ở những hoàn cảnh khác nhau.
Nhưng nhìn chung, dù làm bằng chất liệu nào thì các sản phẩm cuốn thư vẫn đem đến cho người dùng sự hài lòng bởi thiết kế tinh xảo, hoa văn bắt mắt, thể hiện được lòng thành kính của con cháu với tổ tiên, cũng như tay nghề thượng thừa của các nghệ nhân chế tác.
✅✅✅ Xem thêm : những cách bố trí phòng thờ chung cư chuẩn
Cuốn thư được dùng ở đâu?
Như chúng tôi đã nói ở trên, hiện có rất nhiều chất liệu được dùng để thiết kế cuốn thư, tùy vào mục đích sử dụng của gia chủ để lựa chọn cuốn thư đặt trong nhà hay ngoài trời, cuốn thư được dùng ở đâu là đúng nhất. Ví dụ:
Cuốn thư đá có độ bền cao, chống chịu được mưa nắng, thời tiết khắc nghiệt, tuổi thọ nên đến hàng trăm năm nên thường được đặt ngoài trời: tại các khu lăng mộ đá, cổng nhà thờ họ, cổng chùa chiền hoặc sân nhà thờ họ …
Cuốn thư bằng gỗ sơn son thiếc vàng và cuốn thư đồng có độ tinh xảo cao, hoa văn được điêu khắc tỉ mỉ và sắc nét hơn, dễ vận chuyển lắp đặt nên thường đặt bên trong nhà thờ, từ đường, chùa.., cùng với hoành phi câu đối tạo lên vẻ đẹp hài hòa, cân đối cho không gian thờ cúng.
Treo cuốn thư trên bàn thờ họ
Ngoài các loại trên thì hình ảnh cuốn thư cũng được sử dụng để trang trí các vật phẩm phong thủy bằng gốm xứ như các tác phẩm: lộc bình cuốn thư tùng hạc, lộc bình cuốn thư Phúc Mãn Đường, lộc bình cuốn thư Đức Phúc…
Tất cả đều được các nghệ nhân vẽ thủ công bằng bút lông tuyệt đẹp. Nét vẽ thần thái, thanh đậm, to nhỏ uyển chuyển rất có chiều sâu. Cuốn thư khi kết hợp với các họa tiết trong lọ lộc bình mang ý nghĩa báo điềm lành, mang đến cho gia đình hạnh phúc, tài lộc, sức khỏe dồi dào, sống lâu trăm tuổi.
✅✅✅ Xem thêm: Cửu huyền thất tổ là ai?
Vị trí của cuốn thư trong nhà thờ họ
Vị trí của cuốn thư trong nhà thờ họ
Vị trí treo cuốn thư trên ban thờ
Cuốn thư được treo ở giữa bàn thờ, ta lấy bát hương chính giữa làm tâm chiếu thẳng lên trên mặt hổ phù của cuốn thư. Khoảng cách từ mặt trên của bàn thờ lên đến mép dưới cuốn thư khoảng 80cm – 100cm là vừa chuẩn. Cuốn thư được đặt nghiêng xuống dưới khoảng 20 – 30 độ để dễ dàng quan sát.
✅✅✅ Xem thêm: Những mẫu câu đối hay nhất
Cuốn thư đặt trên mái
Cuốn thư có thể đặt trên chính giữa mái nhà thờ họ, kích thước cân đối phù hợp với chiều dài của hệ mái.
Cuốn thư đặt trước sân nhà thờ họ
Thep các chuyên gia phong thủy thì vị trí đặt cuốn thư ngoài sân chính diện cổng chính là tốt nhất. Kích thước tùy thuộc vào diện tích quy mô của công trình để lựa chọn cho phù hợp. Đối với cuốn thư ngoài trời này thường có kích thước từ 2,5m trở lên và có hai cột đá bên cạnh tăng sự đồ sộ, bề thế của công trình.
Trên đây là bài viết liên quan đến cuốn thư hy vọng sẽ giúp quý gia chủ có được thông tin hưu ích về cuốn thư. Bài viết được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau thietkenhathoho.com rất mong quý bạn đọc đóng góp ý kiến để bài viết được hoàn thiện hơn.
Bạn cần thiết kế nhà thờ họ hoặc các công trình liên quan đến tâm linh có thể liên hệ với chúng tôi theo số điện thoại 0977.703.776 hoặc hòm thư điện tử thietkenhathohodep@gmail.com Các kiến trúc sư có nhiều năm kinh nghiệm của chúng tôi sẽ giúp quý gia chủ tư vấn miễn phí.